منتل (Mantle Network) یک لایهدو (L2) ماژولار بر بستر اتریوم است که با هدف تبدیلشدن به «زنجیره نقدینگی» طراحی شده تا کارایی سرمایه و مقیاسپذیری برنامههای غیرمتمرکز را افزایش دهد. منتل با حفظ امنیت اتریوم، هزینه و زمان نهاییسازی تراکنشها را بهطور چشمگیری کاهش میدهد و بهصورت کامل با EVM سازگار است؛ بنابراین توسعهدهندگان میتوانند قراردادهای هوشمند خود را تقریباً بدون تغییر مستقر کنند. این شبکه از ابتدا با تمرکز بر ماژولار بودن ساخته شده تا اجزای اجرا، در دسترسبودن داده و نهاییسازی مستقل و ارتقایپذیر باشند.
معماری ماژولار و ادغام کامل با EigenDA
وجه تمایز اصلی منتل، ادغام «کامل» با لایه دسترسپذیری داده EigenDA است که در ۱۹ مارس ۲۰۲۵ اعلام شد. این ادغام پهنایباند انتشار داده را تا حدود ۱۵ مگابایت بر ثانیه افزایش میدهد (بنا بر اعلام منتل)، مقاومت در برابر سانسور را با افزایش اپراتورها به ۲۰۰+ گره تقویت میکند و مسیر ارتقای مقیاسپذیری آینده را هموار میسازد. نتیجه این طراحی ماژولار، کاهش معنیدار هزینهها و حفظ امنیت مبتنی بر اتریوم است. به بیان مستندات و تحلیلهای فنی، استفاده از DA ماژولار میتواند صرفهجویی هزینهای چشمگیری نسبت به انتشار کامل داده روی لایهیک ایجاد کند.
توکن MNT و حاکمیت
توکن بومی منتل با نماد MNT پس از مهاجرت یکطرفه از BIT راهاندازی شد تا هم بهعنوان گستوکن شبکه و هم ابزار حاکمیتی استفاده شود. فرآیند مهاجرت بر اساس پیشنهادهای BIP-21 و MIP-22 در ژوئیه ۲۰۲۳ آغاز شد و هدف آن یکپارچهسازی حاکمیت و اقتصاد شبکه بود. دارندگان MNT میتوانند در رأیگیریهای Mantle DAO مشارکت کرده و درباره ارتقاها، بودجهها و برنامههای اکوسیستم تصمیمگیری کنند. منابع عمومی نیز MNT را بهعنوان توکن گس، حاکمیت و رشد اکوسیستم معرفی میکنند.
اجزای کلیدی اکوسیستم: mETH و محصولات نقدینگی
اکوسیستم منتل تنها به شبکه L2 محدود نیست. mETH بهعنوان پروتکل استیکینگ/ریاستیکینگ «لیکویید» اتریوم، بازدهی بومی ETH را در قالب دارایی قابلاستفاده در دیفای ارائه میدهد و بهسرعت به یکی از بازیگران اصلی این حوزه بدل شده است. گزارشهای سهماهه ۲۰۲۵ نشان میدهند mETH و محصول BTC-محور Function (با نماد FBTC) نقش مهمی در رشد TVL منتل داشتهاند. افزون بر این، توکن COOK برای حاکمیت داخلی mETH معرفی شده و کمپینهای تشویقی متعددی در سال ۲۰۲4 بیش از ۵۰ میلیون دلار پاداش توزیع کردهاند که به جذب نقدینگی و کاربر انجامیده است.
چرا منتل «زنجیره نقدینگی» نامیده میشود؟
دیدگاه راهبردی منتل، اتصال عمیق دیفای و سِفای (CeFi) و افزایش کارایی سرمایه است؛ بهویژه از طریق پذیرش گسترده mETH بهعنوان وثیقه، پلهای کارآمد، و همکاریهای ساختاری با بازیگران متمرکز مانند Bybit و سرمایهگذاریهای اکوسیستمی. این رویکرد، هزینههای جابهجایی و فرصتهای آربیتراژ را کاهش میدهد و به ایجاد تجربهای روانتر برای کاربران و مؤسسات منجر میشود. اسناد رسمی منتل و مرور عملکرد ۲۰۲۴–۲۰۲۵ بر همین مأموریت تأکید دارند.
عملکرد و شاخصهای رشد (با ذکر تاریخ)
از منظر رشد اکوسیستم، منتل در سال ۲۰۲۴ بودجه چرخه دوم خود را با مصوبه MIP-31 (دوره ژوئیه ۲۰۲۴ تا ژوئن ۲۰۲۵) تثبیت کرد و در سهماهه اول ۲۰۲۵ نیز پیشرفتهای فنی و مشارکتهای راهبردی را گزارش داد. تحلیلهای مستقل هم نقش mETH و FBTC را در تقویت TVL شبکه تا ۳۱ مارس ۲۰۲۵ برجسته کردهاند. (توجه: اعداد TVL پویا هستند و باید به تاریخ اشاره شوند.)
مزیتهای فنی برای توسعهدهندگان
برای سازندگان، منتل مزیتهایی مانند سازگاری کامل با EVM، هزینه پایین گس، نهاییسازی سریع و مسیر ارتقاپذیر ماژولار را فراهم میکند. ادغام با EigenDA، گلوگاه دسترسپذیری داده را برطرف و ظرفیت پردازش تراکنشها را افزایش میدهد. نتیجه مستقیم این ترکیب، راهاندازی dAppهایی با UX بهتر (پرداخت ارزانتر، تأیید سریعتر) و قابلیت مقیاس تا سطوح سازمانی است—بدون آنکه امنیت اجماع اتریوم قربانی شود. منابع آموزشی مستقل نیز همین نقاط قوت را برای منتل برمیشمارند.
موارد استفاده و فرصتهای بازار
منتل برای حوزههایی مانند صرافیهای غیرمتمرکز با عمق نقدینگی بالا، بازارهای وامدهی مبتنی بر mETH، بازیهای بلاکچینی با تراکنشهای پرتکرار، داراییهای دنیای واقعی (RWA) و راهکارهای سازمانی مناسب است. مدل «زنجیره نقدینگی» امکان بهکارگیری وثایق یکپارچه، تسویه سریع و ترکیبپذیری بین پروتکلها را تقویت میکند. با توجه به رشد کمپینهای تشویقی و همکاریهای صنعتی در ۲۰۲۴–۲۰۲۵، انتظار میرود جذب توسعهدهنده و کاربر ادامهدار باشد.
ریسکها و چالشها
با وجود مزایا، ریسکهای متداول لایهدوها پابرجاست: وابستگی به چارچوبهای امنیتی اتریوم برای نهاییسازی، پیچیدگیهای فنی در لایههای ماژولار، و حساسیت اکوسیستم به شاخصهای نقدینگی و مشوقهای کوتاهمدت. همچنین، آمارهای TVL و پذیرش بازار میتوانند متأثر از وضعیت کلان کریپتو نوسان کنند؛ بنابراین ارزیابی پروژهها و مدیریت ریسک کاربران باید مبتنی بر دادههای بهروز باشد. گزارشهای دورهای منتل و تحلیلهای اشخاص ثالث برای این پایش ضروریاند.
چطور شروع کنیم؟ (کاربر و توسعهدهنده)
کاربران میتوانند با تهیه MNT و استفاده از پلهای رسمی و صرافیهای پشتیبان، داراییها را به منتل منتقل و از برنامههای دیفای مبتنی بر mETH بهرهبرداری کنند. توسعهدهندگان نیز با توجه به سازگاری EVM و مستندات رسمی، میتوانند dAppهای خود را با حداقل تغییر مستقر کنند و از ظرفیت DA ماژولار برای مقیاسپذیری بهره بگیرند. پیش از هر اقدام، راهنماها و اسناد رسمی منتل را مطالعه کنید.
جمعبندی
منتل با ترکیب معماری ماژولار، ادغام کامل با EigenDA، اکوسیستم نقدینگیمحور و ابزارهایی مانند mETH، در مسیر تبدیلشدن به زیرساختی برجسته برای اقتصاد آنچینی قرار دارد. اگر بهدنبال راهاندازی محصولی مقیاسپذیر روی اتریوم هستید—یا میخواهید با هزینه کمتر و سرعت بیشتر از دیفای استفاده کنید—منتل یک گزینه جدی برای بررسی است. با این حال، مانند هر فناوری نوظهور، تصمیمگیری باید دادهمحور و با درنظرگرفتن ریسکهای بازار انجام شود.