آیا بانک‌های مرکزی می‌توانند در توسعه و نگهداری استیبل‌کوین‌ها بهتر از شرکت‌های خصوصی عمل کنند؟

در سال‌های اخیر، استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins) به عنوان پلی میان دنیای رمزارزها و ارزهای فیات سنتی مطرح شده‌اند. این نوع ارز دیجیتال با هدف کاهش نوسانات شدید قیمت طراحی شده‌ و معمولاً پشتوانه‌ای از دارایی واقعی نظیر دلار یا طلا دارد. با افزایش محبوبیت استیبل‌کوین‌ها، اکنون پرسشی اساسی مطرح است: آیا بانک‌های مرکزی می‌توانند در توسعه و مدیریت این ابزارهای مالی دیجیتال بهتر از شرکت‌های خصوصی عمل کنند؟ پاسخ به این پرسش نیازمند بررسی ابعاد قانونی، اقتصادی و فناوری است.

vبانک‌های مرکزی، برخلاف شرکت‌های خصوصی، ابزارهای نظارتی و سیاست‌گذاری گسترده‌ای در اختیار دارند که می‌تواند به شفافیت، ثبات و پاسخگویی بهتر در حوزه ارزهای دیجیتال منجر شود. در حالی‌ که پروژه‌هایی نظیر USDT یا USDC توسط شرکت‌های خصوصی اداره می‌شوند، انتقاداتی در زمینه شفافیت ذخایر و ریسک تمرکز مطرح بوده است. بانک‌های مرکزی اما از ساختار حقوقی، قدرت انتشار ارز و حمایت دولت برخوردارند که می‌تواند اعتماد عمومی بیشتری را جلب کند.

از سوی دیگر، فرآیند تصمیم‌گیری در بانک‌های مرکزی معمولاً کندتر و بوروکراتیک‌تر از شرکت‌های فناوری‌محور است. شرکت‌های خصوصی با چابکی و نوآوری سریع‌تری می‌توانند به تغییرات بازار پاسخ دهند، در حالی که بانک‌های مرکزی بیشتر بر ثبات تمرکز دارند. این موضوع ممکن است مانعی برای توسعه سریع و گسترده استیبل‌کوین‌های دولتی باشد. با این حال، روند جهانی به سمت ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نشان می‌دهد که دولت‌ها تمایل دارند نقش فعال‌تری در این حوزه ایفا کنند.

مسئله مهم دیگر، هم‌راستایی با قوانین داخلی و بین‌المللی است. بانک‌های مرکزی بهتر از شرکت‌های خصوصی می‌توانند مطمئن شوند که استیبل‌کوین‌ها با مقررات مبارزه با پولشویی (AML)، شناسایی مشتری (KYC) و سیاست‌های مالی هماهنگ هستند. این ویژگی برای کشورهایی که نگران خروج سرمایه، فرار مالیاتی یا تهدیدات امنیتی هستند، اهمیت بالایی دارد. شرکت‌های خصوصی معمولاً با چالش‌هایی در پیروی کامل از قوانین متنوع جهانی روبرو هستند.

از لحاظ فنی، بانک‌های مرکزی می‌توانند زیرساخت‌های ایمن، قابل اعتماد و مقیاس‌پذیری برای توسعه استیبل‌کوین‌ها ایجاد کنند، ولی برای موفقیت در این مسیر باید از همکاری با بخش خصوصی در زمینه توسعه نرم‌افزار، طراحی تجربه کاربری، و ارائه خدمات نوآورانه بهره بگیرند. تلفیق تخصص حاکمیتی با نوآوری فنی می‌تواند مسیر مناسبی برای آینده این فناوری باشد.

در جمع‌بندی، می‌توان گفت که بانک‌های مرکزی ظرفیت لازم برای توسعه استیبل‌کوین‌های قابل اعتماد، هماهنگ با مقررات و پایدار را دارند. اما برای رقابت با چابکی و خلاقیت شرکت‌های خصوصی، نیاز است همکاری‌هایی بین این دو بخش شکل گیرد. استیبل‌کوین‌های آینده احتمالاً محصولی ترکیبی از قدرت حاکمیتی و نوآوری بازار آزاد خواهند بود؛ مسیری که می‌تواند هم امنیت را تضمین کند و هم دسترسی عمومی را افزایش دهد.